บ้านแบบเรือนเพาะชำ โชว์ตัวตนของคนรักต้นไม้
บ้านแบบเรือนเพาะชำ โชว์ตัวตนของคนรักต้นไม้ ธรรมชาติคือหัวใจของการดำรงชีวิต คำนี้ดูไม่เกินจริงเลย เพราะเราต่างทราบดีว่าหากรอบตัวเราขาดต้นไม้ อากาศบริสุทธิ์ สายลม สายน้ำ ก็คงอยู่ไม่ได้ ในสถานการณ์ที่โลกร้อนขึ้นต้นไม้ลดลงผู้คนก็โหยหาการอยู่ร่วมกับธรรมชาติมากขึ้น ไม่ว่าจะเพิ่มการจัดสวนหน้าบ้าน หลังบ้าน หรือแม้แต่ภายในอาคารเลยแบบ inside out – outside in แล้ว จะเป็นอย่างไรถ้าเราใช้ผนังบ้านเป็นพื้นที่บ่งบอกขอบเขตที่อยู่อาศัยไปพร้อม ๆ กับเป็นพื้นที่ปลูกต้นไม้เป็นสวนบนผนังขนาดใหญ่ เนื้อหานี้เราจะพาไปดูตัวบ้านที่เน้นตัวตนของคนรักต้นไม้ ไม่ได้สร้างหรูหราเมื่อมองแวบแรกเหมือนเรือนเพาะชำที่เต็มไปด้วยไม้แขวนกันบ้านจัดสรร
บ้านนี้เป็นแผนการสร้างบ้านใหม่ในเมืองฮิงาชิอุระ
จังหวัดไอจิ ประเทศญี่ปุ่น พื้นที่ใช้สอย 166.79 ตารางเมตร เจ้าของบ้านประกอบอาชีพฟาร์มพืชเมืองร้อนทั้งครอบครัว สำหรับบ้านเรากฎหมายทำให้เขตสร้างบ้านและเขตเกษตรกรรมแยกออกจากกัน และมีเอกสารสิทธิ์คนละรูปแบบ แต่ในเขตชนบทของญี่ปุ่น พื้นที่เกษตรกรรมและที่อยู่อาศัยตั้งอยู่ติดกันและปะปนกันได้อย่างถูกกฎหมาย อย่างเจ้าของโครงการนี้ที่ได้ซื้อที่ดินที่ประกอบด้วยที่ดินสามประเภท ได้แก่ “ที่ดินที่อยู่อาศัย” “พื้นที่เกษตรกรรม (มีถนน)” และ “พื้นที่เกษตรกรรม (ไม่มีถนน)” แล้วสถาปนิกก็ทำการจัดการวางแปลน ดูสัดส่วนระหว่างบ้านและโรงเรือนให้ตอบโจทย์ที่สุดบ้านจัดสรร
อย่างที่เราทราบดีว่าการทำงานเกษตรต้องมีความเลอะเปรอะเปื้อน ต้องการพื้นที่ลานสำหรับเพาะชำ รดน้ำ ดูแลต้นไม้ สถาปนิกจึงเสนอภูมิทัศน์ใหม่ของพื้นที่การเกษตรในชนบทและที่อาศัย ให้ดูมีความกลมกลืนกันและใช้งานได้ง่าย โดยเลือกวัสดุธรรมชาติอย่างหิน กรวด มาเป็นส่วนประกอบ พร้อมกับเว้นพื้นที่ว่างรอบที่ดินหลายจุดให้ทำเกษตรไปพร้อม ๆ กับเป็นจุดพักผ่อนในบ้าน สถาปนิกสร้างอาคารแยก เป็น 3 ส่วน คือ บ้าน โกดังสินค้าเกษตร และโรงเรือนให้อยู่ในบริเวณเดียวกัน มีทางเดินเล็ก ๆ แยกเป็นสัดส่วน รอบ ๆ ห่อหุ้มเปลือกบ้านด้วยเหล็กตาข่ายสีขาว ที่นอกจากทำหน้าที่เป็นเสมือนกำแพงรั้วบ้านแล้ว ยังสามารถใช้งานเป็นที่แขวนต้นไม้ได้ด้วย
รอบ ๆ อาคารเพาะชำ
โรยพื้นด้วยกรวดส่วนเรือนเพาะชำ ทำให้ทุกครั้งที่ต้องรดน้ำหรือชะล้างเศษดินฝอยละอองน้ำจะไม่กระเซ็นไปโดนตัวบ้านให้เสียหาย หลังคากันสาดยื่นออกมามุงวัสดุโปร่งใสให้ต้นไม้รับแสงได้อย่างเต็มที่ ในขณะที่เจ้าของบ้านไม่ต้องกังวลเรื่องฝน โครงตาข่ายที่ล้อมรอบช่วยลดพื้นที่ในการเก็บรักษาดูแลต้นไม้ไปได้มาก นับว่าเป็นการออกแบบที่คุ้มค่าแบบยิงปืนนัดเดียวได้นกหลายตัว บ้านสวน
อีกด้านหนึ่งเป็นอาคารที่พักอาศัย ออกแบบตกแต่งอย่างเรียบง่าย มีพื้นที่ด้านข้างห้องนั่งเล่นเปิดประตูกระจกบานใหญ่ออกมานั่งห้อยขามองดูสวนแขวนที่ห้อยเอาไว้เต็มผนังเหล็กโปร่ง ๆ คืนอากาศบริสุทธิ์ให้ความสดชื่นจากต้นไม้ และยังเติมร่มเงาลดทอนความร้อนแรงของแสงในช่วงกลางวัน ไม้ใบไม้รากอากาศที่แขวนเอาไว้ยังช่วยกรองฝุ่น ควัน และเพิ่มความเป็นส่วนตัวให้กับบ้านได้ด้วย
บ้านที่เต็มไปด้วยต้นไม้จนแทบแยกไม่ออกว่าเป็นบ้านในสวนหรือสวนในบ้าน ทั้งยังเป็นเรือนเพาะชำด้วย ทำให้พื้นที่ชีวิตและพื้นที่ทำงานกลายเป็นส่วนหนึ่งของกันและกันอย่างเกื้อกูลพื้นที่ใช้ชีวิตภายในบ้านมีจังหวะของช่องเปิดประตูหน้าต่างบานเลื่อนกระจกขนาดใหญ่ ทำให้รับแสงรับลมและวิวภายนอกได้รอบด้าน เป็นออกแบบการเชื่อมต่อของชีวิตและภูมิทัศน์ให้ปรากฏการณ์ในการใช้ชีวิตใหม่ ๆ ที่อยู่เหนือข้อจำกัดของที่ดิน
ข้อดีของการจัดสวนไม้แขวนมีหลายประการ อาทิ การลดพื้นที่จัดสวนลงทำให้บ้านดูเป็นระเบียบเรียบร้อยและสะอาด การปรับเปลี่ยนยกย้านทำได้ง่าย ต้นไม้ที่แขวนบนผนังยังช่วยกรองฝุ่น ควัน สารพิษที่ล่องลอยในอากาศ เป็นเสมือนปราการธรรมชาติที่ทำให้บ้านเย็นสบายขึ้น ทั้งนี้ต้องใส่ใจวัสดุโครงสร้างสำหรับแขวนให้มีความแข็งแรง ไม่เป็นสนิมง่าย เพราะต้องรับน้ำหนักและความเปียกชื้นเกือบตลอดเวลาโครงการบ้านภูเก็ต